Tháng 11 năm 1949, tại Hà Nội, học sinh trường Chu Văn An đã đồng loạt bãi khóa, trong các lớp trên tường rất nhiều khẩu hiệu: “Học sinh bãi khóa”, “Trả lại tự do cho bạn chúng ta”, “Đả đảo bù nhìn”… Nhiều học sinh đã bị bắt trong dịp này. Chính vì thế, đã có nhiều truyền đơn kêu gọi học sinh ở Hà Nội bãi khoá, đòi trả tự do và phản đối bắt bớ học sinh.
Năm 1949-1950, cảnh sát Pháp thu được nhiều truyền đơn của các đoàn học sinh với các nội dung như sau:
Truyền đơn về các cuộc bãi khoá của học sinh thủ đô năm 1949. Nguồn. TTLTQGI
Anh chị em học sinh Thủ đô
Hãy hưởng ứng cuộc bãi khoá của học sinh trường Chu Văn An đòi:
Truyền đơn của Đoàn Học sinh kháng chiến Hà Nội. 1949. Nguồn. TTLTQGI
Mỹ đã giúp Pháp đánh ta, Mỹ là kẻ thù của ta
Vậy thân Mỹ là phản quốc
Mỹ đã thất bại ở Trung Hoa và Triều Tiên
Mỹ sẽ thất bại ở Việt Nam…
Truyền đơn nhặt được ở ngã ba Cotton – Lamblot (phố Hàng Bông – Lý Quốc Sư ngày nay). Nguồn: TTLTQGI
Chuẩn bị tổng phản công!
Thanh niên nam nữ Hà Nội hãy gia nhận đoàn quân kháng chiến do Thanh niên Hà Nội tổ chức.
Truyền đơn này thu được lúc 19h30 ngày 06 tháng 12 năm 1949 tại ngã ba Cotton-Lamblot, Hà Nội.
Truyền đơn của Đoàn Học sinh Kháng chiến Chu Văn An năm 1950. Nguồn. TTLTQGI
Tờ trình của Ty Cảnh sát thành phố đêm 14 rạng 15 tháng 8 năm 1950 về tình hình an ninh trong thành phố, trong đó có thu được truyền đơn của Đoàn Học sinh Kháng chiến Hà Nội năm 1950:
Truyền đơn của Đoàn học sinh kháng chiến Hoàng Diệu trước Nhà Dây thép [Bưu điện]:
Hỡi đồng bào thủ đô!
Để tố cáo những hành vi độc ác của bọn bù nhìn và thực dân Pháp đã bắt giam biết bao nhiêu những thanh niên, học sinh vô cớ trong vụ hè.
Đồng bào hãy đứng cả dậy để hưởng ứng cuộc tranh đấu đòi lại tự do cho những thanh niên hiện đương bị giam cầm
Phải trả lại tự do cho những thanh niên H.S [học sinh]
Đả đảo bù nhìn hèn nhát nhân dịp hè để khủng bố học sinh!
Tiêu diệt thực dân Pháp và bù nhìn phản quốc!!!
K.C [ Kháng chiến] nhất định thành công!
Đoàn H.S.K.C Hoàng Diệu[2]
Trong giai đoạn này, thanh niên Thủ đô cùng với thanh niên cả nước đã dũng cảm tham gia các hoạt động phản đối chiến tranh và đứng dậy đấu tranh góp sức giải phóng mảnh đất quê hương mình.
Đỗ Hoàng Anh
Đỗ Hoàng Anh